www.zajezierze.fora.pl

qwitek · Zastepca Admina

Królowa Polskich Rzek jest jednym z najważniejszych korytarzy ekologicznych
(stosunkowo wąski pas przestrzeni, pełniący w danym krajobrazie funkcję łącznika, wyodrębniający się od otaczającego tła) o międzynarodowym znaczeniu, który umożliwia migrację zwierząt pomiędzy terenami chronionymi, występującymi wzdłuż tej rzeki oraz pozwala na wędrówki ptaków wodno-błotnych, jako ciąg wodny łączący Bałtyk z dorzeczem Dniestru i Dunaju.
Po okresie zlodowaceń plejstoceńskich, kiedy nastąpiło ocieplenie klimatu, prawie cały obszar Polski pokryły wielogatunkowe lasy różnego typu. Jeszcze do X w. naszej ery około 90% naszego kraju pokryte było przez wielogatunkowe puszcze, a pozostałą część zajmowały jeziora, moczary, a gdzieniegdzie bezdrzewne, ruchome wydmy. Krajobraz ten zmienił się znacznie, kiedy ludzie zaczęli wycinać lasy i osuszać bagna, zakładając pola uprawne, łąki i pastwiska. Proces ten dotyczył również Doliny Wisły. Doliny rzeczne od pradawnych czasów przyciągały ludzi w swoje otoczenie. Sąsiedztwo rzeki zapewniało im bieżącą wodę, ziemie pod uprawy, pastwiska oraz ryby. W taki sposób powstał niepowtarzalny krajobraz nadwiślański, który znamy – mozaika pól, łąk, pastwisk, starorzeczy, między którymi płynie Wisła – Królowa Polskich Rzek.
Wisła jest ostatnią w Europie dużą rzeką, która zachowała na wielu odcinkach swój naturalny charakter. Piaszczyste wyspy, ekstensywnie użytkowane łąki i pastwiska nadwiślańskie, a także lasy łęgowe rosnące w dolinie rzeki są ważnym elementem europejskiej przyrody. W wodach Wisły i jej dopływach żyją 43 gatunki ryb i co najmniej 44 gatunki ssaków. Dolina Wisły jest również bardzo ważnym miejscem dla ptaków.
Do awifauny Polski obecnie zaliczamy 444 gatunki ptaków (Komisja Faunistyczna, stan z dnia 31.12.2005). Z tej ogromnej liczby ponad 220 gatunków regularnie wyprowadza w Polsce swoje lęgi. Natomiast aż 320 gatunków ptaków stwierdzono w dolinie Wisły, w tym 180 lęgowych. Ta krótka statystyka uzmysławia nam to, że Wisła z jej różnorodnością siedlisk jest wielką wartością przyrodniczą naszego kraju. Jej stosunkowo mało zmieniony charakter stwarza warunki dla gniazdowania i żerowania licznych gatunków lęgowych i wędrownych, w tym wielu zagrożonych, np. sieweczki rzecznej i obrożnej, derkacza, podróżniczka, rybitwy białoczelnej, białowąsej i czarnej. Tak duża różnorodność zwierząt nie mogłaby oczywiście istnieć bez różnorodności siedlisk tworzonych przez rozmaite zbiorowiska roślinne.
Nad Wisłą spotkamy zbiorowiska roślin pływających i podwodnych, zespoły trawiaste i krzewiaste, jak również lasy łęgowe oraz porośnięte skąpą roślinnością piaszczyste łachy. Wśród roślin zanurzonych i zamieszkujących dno Wisły, wyróżnić można: glony, rdestnice (kędzierzawa, grzebieniasta, drobna), moczarkę kanadyjską, rogatka sztywnego, rzęśl wiosenną, wywłócznika okółkowego, włosieniczniki (wodny, krążkolistny). Plaże i skarpy porośnięte są przez rośliny zespołów szuwarowych, m.in. szuwar jeżogłówkowy, pałkowy, mannowy, rdest ziemnowodny, pałka wąskolistna, tatarak, żabieniec, babka wodna, różne gatunki turzyc, rukiew wodna, rzeżucha gorzka, przetacznik bobowniczek, potocznik wąskolistny, niezapominajka błotna, mięta pieprzowa, mięta nadwodna, jeżogłówka zapoznana, jeżogłówka gałęzista, manna jadalna, mozga trzcinowata, sitowie leśne, sit rozpierzchły, sit siny, trzcinnik szuwarowy,a w miejscach starorzeczy inne rośliny wodne, np. knieć błotna, kosaciec żółty, pałka wąskolistna, tatarak.
W górnym odcinku Wisły, o dnie żwirowym, roślinność zanurzona jest rzadka. Ze świata zwierząt ważnym elementem rzek są ryby. Ich ilość i różnorodność mogą być znakomitym wskaźnikiem jakości wody w Wiśle. Główne koryto rzeki prowadzi wody stosunkowo dobrze natlenione i odporne na zamarzanie. Z zakrzaczonych brzegów, a także z dna rzecznego, usłanego piaskami, żwirami i kamieniami, woda wypłukuje muł, glony i drobne zwierzęta, osadzając je w porośniętych zastoiskach i płyciznach. Miejsca te pozwalają na żerowanie i rozród takich gatunków ryb jak: leszcze, krąpie, płocie, ukleje, okonie, jelce, jazie i miętusy. Nad Wisłą w wielu miejscach występują piaszczyste łachy oraz płycizny. Podczas niskich stanów Wisły, na płyciznach – w skutek odpływającej wody – tworzą się liczne zagłębienia, wartkie rynny oraz obszary ze spokojną i ciepłą wodą. Z płycizn napływa pokarm wabiący małe ryby, a wraz z nimi czyhające w głębinie drapieżne sumy, sandacze oraz okonie. Ostrogi, sztucznie uformowane przeszkody przyspieszające rzekę i odsuwające jej główny nurt od brzegu tworzą tzw. „wirującą wodę”, w której żerują bolenie, jazie, klenie i brzany. Natomiast twarde, żwirowate dno i przepływ na tyle szybki, żeby na dnie nie zbierał się muł, sprzyja zasiedleniu takich miejsc przez sandacze.Poniżej niektóre gatunki flory związanej organicznie z Wisłą występujące w naszej okolicy wymienione w tekście wyżej. Można je zaobserwować w naturze w czasie wycieczki wzdłuż rzeki i w starorzeczach.

[link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]
.