www.zajezierze.fora.pl

maclew

Witam
Ciszę się, że powstało forum Zajezierza i jednym z tematów tego forum jest 28 Pułk Artylerii Lekkiej.
Moje zainteresowania 28 Pułkiem Artylerii Lekkiej z Zajezierza wynikają z faktu, że jestem wnukiem porucznika Józefa Lewandowskiego dowódcy 6 baterii II dywizjonu 28 PAL. Dziadek mój od roku 1933, kiedy to ukończył Szkołę Podchorążych Artylerii w Toruniu i otrzymał mianowanie na podporucznika do czasu wybuch II Wojny Światowej służył w Zajezierzu w 28 PAL. Z 28 PAL przeszedł cały szlak w czasie kampanii wrześniowej, łącznie z obroną Modlina gdzie dostał do niewoli.
Z tego co wiem w Zajezierzu dziadek mieszkał z rodziną - ze swoją żoną Krystyną (moją babcią) oraz z córką (moją ciocią). Wiadomą rzeczą o Zajezierzu jest to, że nieocalały żadne zabudowania koszar, dlatego ja też, podobie jak TicTac namawiam mieszkanców Zajezierza oraz władze gminne o wyszperanie jakiś starych zdjęć i udostępnienie ich na tym forum.

TicTac · Zastepca Admina

To forum,z poparciem jego twórcy, musi się stać centrum informacji o 28 Pułku Artylerii Lekkiej w co bardzo wierzę.
Myslę , że celem w przyszłości jest powstanie izby pamięci lub nawet małego muzeum związanego z 28 PAL i Zajezierzem.
Jeżeli takie instytucje powstaną w Zajezierzu, a głeboko wierzę że tak będzie, to deklaruję tu i teraz , że przekażę wszystkie pamiątki jakie udało mi się zebrać: te o 28 PAL, o żołnierzach września 1939r. , a także wojenne zdjęcia Zajezierza i okolic.
Bedę także wspierał te instytucje w przyszłości przekazując wszystko co uda mi się pozyskać na własność w ramach prowadzonych w powyższym temacie poszukiwań i zainteresowań.
Należy się to ode mnie i mojej rodziny nie tylko mojemu dziadkowi- Antoniemu Miłoszowi - zaginionemu pod Wieluniem żołnierzowi 28 PAL ale także od nas wszystkich- dla wszystkich żołnierzy tego pułku. Działajmy wszyscy tak aby ostatni żyjący żołnierze 28 PAL mogli jeszcze zobaczyć na własne oczy, że pamięć o ich pułku nie tylko nie wygasa ale kultywowana bedzie nadal przez następne pokolenia.

Por. Józef Lewandowski był świetnym żołnierzem 28 PAL i jednym z bohaterów kultowej książki Stanisława Przybyszewskiego pt. "28 Pułk Artylerii Lekkiej....". Cieszę się , że Pan Lewandowski junior ("maclew") jest obecny na tym forum.

TicTac · Zastepca Admina

W 7 września 1921 roku został zorganizowany, z połączenia dwóch III Dywizjonów 8 i 18 PAP, 28 Pułk Artylerii Polowej.

Jak pisze S.Przybyszewski w swojej książce pt. " 28 Pułk Artylerii Lekkiej..." : cyt. str. 44 " ..obydwa dywizjony zostały przeorganizowane w Zambrowie w trzy dwubateryjne dywizjony nowopowstałego pułku, po czym nastąpiło przesunięcie pułku z Zambrowa do Radomia, a w następnym roku, tj. w 1922 r. pułk został przesunięty do Zajezierza w garnizonie Dęblin, gdzie zajął porosyjskie koszary"..

Pod nazwą 28 PAP pułk funkcjonował do 1931 r. , kiedy to został przemianowany na 28 PAL.

W latach 1922-1929 28PAP dowodził płk. Włodzimierz R'ommel a jego zastępcą był płk. uzbr. Dawidajtis Władysław.
W pułku tym służył też Warszawiak- Muszał Mieczysław, który mimowoli był świadkiem historycznej chwili przeobrażeń pułku.

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

TicTac · Zastepca Admina

Cytat z S. Przybyszewskiego " 28 Pułk Artylerii Lekkiej..." str. 73:

"...Poziom podoficerów pod względem wychowania fizycznego dość wysoki. Kilku posiada ukonczone centralne kursy, a kilkudziesięciu zdobyło POS...."

Mój dziadek / w środku/ nie był zawodowym podoficerem w artylerii ale służył w niej " z poboru" jak wielu młodych ludzi. Służba a po służbie- druga służba aż do wolnej niedzieli, jeżeli była taka - normalnie jak to "we wojsku".

W wolnej chwili jednak zdobył sobie POS.

[link widoczny dla zalogowanych]
Gdzie zdjęcie zrobione? Dęblin a może Ryki?

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

maclew

Oto ciekawostka.
Na jednym z portali aukcyjnych znalazłem niby oryginalną odznakę 28 PAL. Różni się ona jednak od wcześniej zaprezentowanej tym, iż ma białe obrzeże, a nie czarne. Również opis odznaki przedstawiony przez A.M.Przybyszewskiego w swojej monografii pt. "28 Pułk Artylerii Lekkiej" mówi że, cyt.: " Odznakę jednoczęściową o wymiarach 46 x 34 mm stanowi romboidalna tarcza pokryta zieloną emalią z czarnym obrzeżem ..." - a więc prawidłowa powinna być czarna.
Przyznam się, że w swoim zbiorze posiadam kopię odznaki 28 PAL z białym obrzeżem, zakupioną ok. 10 lat temu na targach staroci, z przekonaniem że jest we właściwych barwach. Dopiero po kilku latach gdy bardziej zagłębiałem się w historię pułku odkryłem że właściwy kolor obrzeża odznaki to czarny. Uznałem wtedy że ktoś kto wykonywał kopię tej odznaki nie dokładnie nie zapoznał się z jej właściwym wyglądem.
Jednak dzisiaj mam wątpliwości - jeżeli ukazuje się kolejna odznaka z białym obrzeżem i jak twierdzi sprzedający, że jest ona oryginalna, to może były dwie wersje tej odznak. Zatem zwracam się do fachowców - czy jest możliwe, żeby odznaki pułkowe miały różne wersje kolorystyczne.
Ponadto zachęcam wszystkich do rozwiązania tej zagadki.

TicTac · Zastepca Admina

to o tej odznace jest mowa:

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Ja nie mam jednoznacznego zdania na ten temat. S. Przybyszewski jasno opisuje wzory odznak- wzory zostały zamieszczone w pierwszych postach.
Ja posiadam oficerską i szeregowca wg. wzoru "Przybyszewskiego", chciaż wydaje mi się, że to co posiadam to kopie niestety.

Nie jest wykluczone , że istaniała także inna produkcja. Mnie ta odznaka jednak wygląda na odznakę szeregowca/ może autentyczną z przed 1939r./, którą pomalowano emalią i srebrzanką / też może przed 1939r./.

Sam nie wiem co robić.... Confused

TicTac · Zastepca Admina

Jeszcze jedna myśl sie nasuwa:
-zestawienie kolorów na odznace nie jest przypadkowe ponieważ wydaje sie, że takie zestawienie kolorów zostało przyjęte jako obowiązujące dla PAL-ów.
Można zobaczyć na wcześniejszych zdjęciach, że patkach od kołnierzy mundurów wyjściowych wystepują kolory -zielony /ok. 95% powierzchni/ i kolor czarny w formie oblamówki patki od strony pagonów.
Kolor zielony to barwa otoków czapek garnizonowych. Na czapkach też wystepuje kolor czarny-to kolor daszka od czapki i paska pod brodę.

Poniżej zdjęcia odznaki tzw. oficerskiej , niby idealnej, wystawianej kiedyś wiadomo gdzie/ ale bez zainteresowania/:

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Jak trafić na oryginał sam nie wiem.

TicTac · Zastepca Admina

Chciałbym na moment wrócić do idei "Izby Pamięci" / "Muzeum Regionalnego w Zajezierzu"

Może się zdarzyć, że podczas jesiennych porządków np. na strychu lub w stodole , szopie natrafimy na przedmioty, które na pierwszy rzut oka są do wyrzucenia. Nie róbmy jednak tego, gdyż nawet w takim stanie mogą mogą stać się cenne dla przyszłej kolekcji.

Czapka ppor. artylerii
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Fragment przodka do armaty wz. 1897 Schneidera z kasetami amunicyjnymi
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

TicTac · Zastepca Admina

Orginalne zdjęcia polskiego sprzętu artyleryjskiego / 75mm armata polowa wz. 1897 Schneider'a wraz z jaszczem amunicyjnym/ zrobione przez żołnierza WH we wrześniu 1939r. w okolicach Wielunia.

1/
[link widoczny dla zalogowanych]

2/
[link widoczny dla zalogowanych]

W okolicach Wielunia walczył 28 PAL z Zajezierza więc można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że przedstawiony na zdjęciach sprzęt należał do wyposażenia tego pułku.

TicTac · Zastepca Admina

Kontynując temat przedwojennej historii 28PAL zamieszczam poniżej fascynujące zdjęcia, migawki z "życia" pułku i jego żołnierzy, otrzymane w dniu dzisiejszym o wspaniałego człowieka, facynata wrześnowej historii II RP:

1/
[link widoczny dla zalogowanych]

2/
[link widoczny dla zalogowanych]

3/
[link widoczny dla zalogowanych]

4/
[link widoczny dla zalogowanych]

5/
[link widoczny dla zalogowanych]

6/
[link widoczny dla zalogowanych]

galion

Witam. Przedstawiam historię mojego dziadka, który służbą wojskową związany był z Zajezierzem:
Władysław Zborzęcki – 24.02.1937r. rozpoczęcie służby wojskowej w 28 PAL w Zajezierzu 1 bateria, kanonier jezdny. Pobyt na froncie w Wieluniu. Wzięty do niewoli 28.09.1939r. w Modlinie i wysłany do stalagu XX-A (numer jeńca 1782), przeniesienia: 29.09.1941r. do stalagu VI-H, 13.02.1942r. do stalagu VI-J (od 30.07.1944r. komando pracy 470), 23.09.1944r. do Stalagu VI-K. 14.04.1945r. odbity przez wojska angielskie. 13 października 1945r. zarejestrowany w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym E-II w Szczecinie. 15.11.1946r. powrót do kraju. 09.01.1947r. – zdemobilizowany w Skrzynnie.

TicTac · Zastepca Admina

Witam i zapraszam do dyskusji a także wpisywania informacji i wlejania zdjęć na temat 28 PAL.
Każda informacja poszerzająca wiedzę o przedwojennej artylerii lekkiej będzie również bardzo cenna.

galion

TicTac - trafiłem na to forum za Tobą - niestety nie umieściło mojego posta w forum odkrywcy, w wątku 28PAL - a możesz znależć tam mojego posta wraz ze zdjęciem dziadka w wątku skład personalny. I widzę dodatkowo, że aby tutaj umieścić zdjęcie - musi być ono z netu. Tutaj mi nie dodaje bo jeszcze nie spałniam warunków. Nie mam zbyt wielu pamiątek w postaci zdjęć ale zainteresowany jestem historią 28PAL i mam nadzieję, że szczególnie Ty i to forum ukaże tę historię. Zrobiłeś już w tym kierunku wiele.
Pozdrawiam.

TicTac · Zastepca Admina

Poniżej wspaniałe podkolorowane zdjęcie, o którym pisze Galion zrobione jak widać w zakładzie fotograficznym "Złotnicki- Dęblin-Ryki".

Zdjęcie z:
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Pan Władysław Zborzęcki/na zdjęciu po lewej/-24.02.1937r. rozpoczęcie służby wojskowej w 28 PAL w Zajezierzu 1 bateria, kanonier jezdny.

Ps. ja do wklejania zdjęć w tym forum korzystam z Fotosika.pl, w opcji: "Zdjęcie 500px na forum"

galion

Właśnie o to chodzi - dzięki TicTac. W zdjęciu zachowałem oryginalną kolorystykę a podkolorowane są tylko otoki. Kolorystyka wynika pewnie ze stosowania w tamtym czasie papierów chlorosrebrowych i wywoływaczy organicznych dających odcienie sepiowo-brązowe (ale też i może niekoniecznie). Zakład fotograficzny "Złotnicki-Dęblin Ryki" wydaje się być solidnym rzemieślnikiem znającym się na swojej profesji i to może być kopalnia materiałów o 28PAL (żołnierze byli wręcz skazani właśnie na ten zakład). Ale to już raczej zadanie dla "miejscowych" - o co apelował maclew i o czym ja pisałem z adminem. Apropos TicTac - czy masz może skład osobowy 28PAL z września 39? Bo wielu ludzi, tak jak ja ma jakieś zdjęcia ale po prostu nie wie, gdzie z nimi pójść (gdzie można je przyporządkować)? Już taka wskazówka - zielone otoki i zakład Złotnicki - daje dużo informacji, co do przynależności żołnierzy a gdyby jeszcze skład osobowy?